Den Haag, 29 september 2014 – Een indrukwekkende nieuwe documentaire die het verhaal vertelt van de vreedzame reactie van de bahá’ís van Iran op tientallen jaren door de regering gesteunde vervolging, kende zijn Britse première op 12 September jl.
Met behulp van interviews, persoonlijke verhalen en archiefbeelden – vaak vanuit Iran gesmokkeld met een groot persoonlijk risico – legt de film, getiteld To Light a Candle, de nadruk op de constructieve veerkracht van jonge Iraanse bahá’ís die gezien de systematische pogingen van het Iraanse regime om hen te weren van het hoger onderwijs, een informele regeling ontwikkelde dat bekend stond als de Bahá ‘ í Institute of Higher Education (BIHE) waardoor ze toegang konden hebben tot cursussen op universitair niveau.
“Het is een mooie en een eenvoudig vertelde documentaire die hopelijk de aandacht zal trekken op een kwestie dat slechts zeer sporadisch in het nieuws is,” zei de Anglo-Iraanse acteur en komiek Omid Djalili, die de filmvertoning in het Londens filmhuis Hackney introduceerde.
De film is gemaakt door de bejubelde journalist en filmmaker Maziar Bahari. Hij was de Iraanse verslaggever van Newsweek van 1998 tot en met 2011 en heeft een aantal andere documentaires over Iran geproduceerd. De heer Bahari is geen lid van de bahá’í-gemeenschap.
“Het verhaal had een journalistieke aanpak op een hoog niveau nodig en dat is precies wat het kreeg,” zei de heer Djalili, die de documentaire als “zowel buitengewoon en als zeer emotioneel” beschreef.
De film laat op een levendige wijze zien dat de dreiging van arrestatie en gevangenneming een dagelijkse realiteit is voor bahá’ís in Iran, als academici die uitgesloten zijn van het uitoefenen van hun beroep proberen jonge mensen in particuliere woningen te onderwijzen.
De première van de film werd gevolgd door een paneldiscussie die voorgezeten werd door de heer Djalili. Naast Maziar Bahari bestond het panel uit internationaal mensenrechtenadvocaat Payam Akhavan en student Baharan Karamzadeh.
“Om de wijdverbreide onderdrukking in de Iraanse samenleving te rechtvaardigen was het nodig om een vijand te creëren en dit viel de bahá’ís ten deel,” zei de heer Akhavan. “Het beeld dat het regime van de bahá’ís heeft samengesteld is gebaseerd op achterdocht en haat en heeft niets te maken met de werkelijkheid van het Bahá’í-geloof en zijn gemeenschap.”
De heren Akhavan en Bahari erkenden echter dat in de afgelopen jaren steeds meer Iraniërs hun gedachten over de bahá’í-gemeenschap hebben veranderd.
“Veel mensen leren van de bahá’ís,” zei de heer Bahari terwijl hij toevoegde dat in het verleden Iraniërs “onverschillig waren over het lot van de bahá’ís. Het kon ons niets schelen … Ik vind het beschamend dat wij van geen enkele bahá’í hoorde die ontvoerd en gedood werd.”
“Mensen zullen zich uiteindelijk bij dat beschamende verleden neerleggen,” zei de heer Bahari. “De meeste jonge Iraniërs hebben tegenwoordig bahá’í-vrienden ondanks het feit dat de regering hen lastig blijft vallen en hen in hetzelfde negatieve daglicht plaatst.”
“Een van de redenen waarom ik deze documentaire wilde maken is dat de bahá’ís een barometer zijn voor wat er gaande is in Iran. Als het land wat meer open staat, misschien door een hervormingsgezinde regering, worden de bahá’ís bepaalde vrijheden gegeven. Indien de samenleving meer onderdrukt wordt, zijn het de bahá’ís die het eerst slachtoffer worden.
Mevrouw Karamzadeh sloot zich in 2004 aan bij het BIHE om scheikunde te studeren. Sindsdien heeft zij haar studie voortgezet aan de universiteit van Manchester in het Verenigd Koninkrijk en momenteel aan de universiteit van St. Andrews, waar zij bezig is met een master graad.
“Net als de meeste bahá’í-studenten werd ik gediscrimineerd toen ik opgroeide in Iran, omdat ik als anders werd gezien,” zei mevrouw Karamzadeh.
“In een klaslokaal vroegen leraren opzettelijk wie bahá’í was, hetgeen ons onmiddellijk zou afscheiden van de rest. Maar BIHE stond mij toe om vrij te bestuderen en hoewel klassen in particuliere huizen werden gehouden werkte het vrij goed,” zei ze.
De heer Bahari gebruikte de première om een internationale dag “Onderwijs is geen misdaad” aan te kondigen die plaats zal vinden op 22 februari 2015, waarvan hij hoopt dat het de bewustwording van het recht op onderwijs zal vergroten.
“Dit soort internationale gebeurtenissen, die zich richten op een aantal hoofdthema’s die de documentaire naar voren brengt, zijn niet alleen behulpzaam bij het vestigen van de aandacht op de ontberingen die de bahá’ís in Iran gedurende vele tientallen jaren hebben moeten doorstaan, ze zetten ook aan tot positieve verandering,” zei hij.
“Terwijl de bahá’ís onrecht blijven ondervinden en zolang de Iraanse autoriteiten hen als tweederangsburgers behandelen, blijft er nog veel te doen.”
Bekijk hier de trailer To Light a Candle.
